Mufhindulano (Dialogue) Tshivenda Grammar
Mufhindulano ndi mini?
Mufhindulano ndi nyambedzo ine ya vha i tshi khou bvelela kana u itea vhukati ha vhathu vhavhili. Tshiá¹…we tshifhinga u ya vha hone kha vhathu vha no fhira vhavhili. Hafha vhathu vha vha vha tshi kh ou tou amba mafhungo muá¹…we a tshi fhindula. Wo fhambana na inthaviyu nga uri wone u a bvelela huá¹…we na huá¹…we na hone mbudziso dzi kona u bva masia oá¹±he.
Mufhindulano u tea u vha nga nḓila hei:
- U so ngo lapfesa.
- U tea u kunga.
- U vhe wo fhelelaho u si na magake.
- Luambo lu vhe lwo ḓoweleaho, lu ambiwaho ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.
Tshivhumbeo tsha mufhindulano
Mvulatswinga: Mvulatswinga ndi one madzheno a mufhindulano ane a ri dzumbululela zwine ra nga lavhelela. Madzheno a tea u nwa nga ngomu zwitangeni.
Mutumbu: Ndi une wa vha na madzina a vhathu na zwine zwa khou ambiwa. Madzina a tea u vha mapfufhi na hone mafhungo a tea u thoma phanḓa he dzina ḽa guma hone.
Phendelo/ Magumo: Iyi ndi thasululo ya zwe zwa vha zwi tshi khou ambiwa nga hazwo. Tshiṅwe tshifhinga muṅwali a nga pendela nga u ṋetshedza kana u amba zwa u vhina mafhungo a zwi vhea ngomu zwitangini. Magumo a tea u nwalwa nga ngomu zwitangeni. Musi ni tshi ṅwala mufhindulano wavhuḓi ni tea u thoma na ita pulane (humbulani nga zwine na ṱoḓa u ṅwala ngazwo) ni kone u ita mvetomveto, ine na nga sedzulusa kana na ri muṅwe a ni sedzulusele yone, u bva afho ni ḓo kona u ṅwala-ha mufhindulano waṋu.
Tsumbo ya mufhindulano
Mufhindulano vhukati ha á¹±hoho ya tshikolo na mugudi:
(Ofisini ya ṱhoho ya tshikolo Vho Nemakonde na mugudi Tshinanne vhe kha nyambedzano nga ha u lenga hawe u ḓa tshikoloni)
Vho Nemakonde: Ndi ngani ni tshi swika tshikoloni no lenga ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe?
Tshinanne: Ndi vuwa nga matsheloni maṅwe na maṅwe nda ṱambisa vharathu vhanga nda tea u vha fha na zwiḽiwa vha sa athu u ya tshikoloni.
Vho Nemakonde: Vhabebi vhaṋu vha vha vha ngafhi inwi ni tshi ita izwi zwoṱhe?
Tshinanne: Vhabebi vhanga vho lovha kha khombo ye ya bvelela mahola Ngulumbi, zwino a hu na ane a ri á¹±hogomela ri dzula nga tshashu.
Vho Nemakonde: (Vho mangala) Zwino ni tshilisa hani, hone zwiḽiwa ni zwi wana fhi?
Tshinanne: (A tshi khou lila) Vhukati ha vhege ri ḽa zwenezwi zwine ra phakha fhano tshikoloni. Nga mafhelo a vhege ndi tshimbila ndi tshi ṱoḓa zwikoropo uri ri kone u wana zwa u farisa dangani.
Vho Nemakonde: (Nga ipfi ḽa u pfela vhuṱungu) Ni so ngo lila ṅwananga, no vhano tea no ri vhudza nyimele yaṋu kale. Zwino ngauri ndi vho zwi ḓivha ndi ḓo vhona uri ndi nga ni thusa hani.
Tshinanne: Ndi zwone ndo livhuwa.